ปกติอาหารสำหรับ ไก่ฟ้าในป่าธรรมชาติจะได้แก่เมล็ดธัญพืช เมล็ดหญ้า ผลไม้สุกที่ร่วงหล่นตามพื้น รวมถึงพวกปลวก หนอน ไส้เดือน แมลงหรือสัตว์ขนาดเล็ก ซึ่งรวมทั้งหมดแล้วอาหารไก่ฟ้าที่กินในวันหนึ่งๆ ก็เหมือนกับสัตว์เลี้ยงทั่วๆไปที่ต้องการนำเอาอาหารไปช่วยสร้างการเจริญเติบโต ดำรงชีวิต สืบพันธุ์และสร้างผลผลิต ระบบการย่อยอาหาร ระบบหายใจ ระบบไหลเวียนของเลือดและของเหลวอื่นๆของไก่จะเป็นไปอย่างรวดเร็วมาก ตามปกติไก่จะมีอุณหภูมิในร่างกายสูงกว่าสัตว์ชนิดอื่นๆ คือมีอุณหภูมิในร่างกายประมาณ 105-109 องศาฟาเรนไฮด์ ไก่มีการเคลื่อนไหวอยู่ตลอดเวลา มีสมรรถภาพการย่อยอาหารเร็วมาก ดังนั้นร่างกายจึงค่อนข้างมีความรู้สึกไวต่อการเปลี่ยนแปลงของอาหาร อาหารที่ไก่ฟ้ากินจะประกอบไปด้วยคาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน แร่ธาตุ วิตามิน และน้ำ ซึ่งในธรรมชาติแล้วไก่ฟ้าจะรู้ตัวเองว่าต้องการสารอาหารต่างๆต่อวันเท่าไรที่จะทำให้ร่างกายดำรงชีวิตและสืบพันธุ์ในธรรมชาติได้ แต่ในสภาพกรงเลี้ยงไก่ฟ้าไม่สามารถที่จะค้นหาอาหารเหล่านั้นได้ตามใจชอบ ดังนั้นการเลี้ยงไก่ฟ้าจึงควรคำนึงถึงคุณค่าอาหารที่ไก่ฟ้าจะได้รับว่ามีคุณค่าครบถ้วนหรือเพียงพอต่อความต้องการของไก่ฟ้าหรือไม่
การเพาะเลี้ยงไก่ฟ้าหลายแห่งมักจะใช้อาหารสำเร็จรูปที่มีจำหน่ายตามท้องตลาด โดยเลือกใช้ตามช่วงอายุของไก่ที่ระบุไว้ แต่จากงานวิจัยพบว่าคุณค่าทางอาหารของอาหารสำเร็จรูปส่วนใหญ่ไม่สอดคล้องกับระดับความต้องการของไก่ฟ้า
ดังนั้นจึงจำเป็นต้องผสมกับวัตถุดิบที่หาง่ายและอาหารเสริมโปรตีนสูง เช่น หนอนนก ปลวก ไส้เดือน อาหารสุนัขเข้าไปด้วยเพื่อเพิ่มระดับโปรตีน ซึ่งจะทำให้ระดับโปรตีนอยู่ประมาณ 25-27% ในระยะแรกเกิดถึงระยะลูกไก่เล็ก และระดับโปรตีน 13-18% ในระยะเจริญเติบโตและระยะผสมพันธุ์ ในขณะที่บางรายงานแนะนำว่าไก่ฟ้าอายุ 5-20 สัปดาห์ควรได้รับโปรตีน 14.8-17.2% ระดับเติบโต (หลัง 12 สัปดาห์) ควรได้รับโปรตีน 13-15% และในระยะผสมพันธุ์ควรได้รับโปรตีน 12.5-14.5% สำหรับการเพาะเลี้ยงสัตว์ตระกูลไก่ฟ้าของสถานีวิจัยการเพาะเลี้ยงสัตว์ป่าบางแห่งใช้อาหารสำเร็จรูปสำหรับไก่เนื้อและไก่ไข่ที่แยกออกเป็นอาหารไก่เล็ก ไก่รุ่นและไก่พ่อแม่พันธุ์ ซึ่งในไก่เล็กใช้อาหารที่มีระดับโปรตีน 21% ไก่รุ่นถึงพ่อแม่พันธุ์ระดับโปรตีน 17% แล้วเสริมผลไม้และหนอนเลี้ยงนก (Mealworm) เป็นครั้งคราว และบางแห่งใช้อาหารผสมระหว่างอาหารสำเร็จรูปกับเมล็ดธัญพืชอัตราส่วน 1:1 หรือ 1:2 ซึ่งพบว่าการให้ไก่ฟ้าเลือกกินอาหารได้หลายชนิดโดยอิสระโดยให้ทั้งอาหารสำเร็จรูปและเมล็ดพืชนั้น ไก่ฟ้าจะปรับการกินอาหารด้วยสัญชาตญาณธรรมชาติโดยเลือกกินวัตถุดิบอื่นๆด้วยโดยอาศัยความชอบ อาทิเช่น รูปร่างของวัตถุดิบ สี และขนาด นอกจากนั้นไก่ฟ้ายังปรับโภชนะที่ได้รับให้ได้ปริมาณครบถ้วนตามที่ร่างกายต้องการ ซึ่งพบว่าไก่ฟ้าทุกชนิดยกเว้นนกยูงกินอาหารไม่มากเฉลี่ยตัวละไม่ถึงขีดต่อตัวต่อวัน ดังนั้นต้นทุนด้านอาหารจะตกอยู่เพียงตัวละ 0.50-1.00 บาทต่อวันเท่านั้น
อย่างไรก็ตาม จากการรวบรวมข้อมูลจากเอกสารที่เกี่ยวข้องกับการเพาะเลี้ยงไก่ฟ้าพอจะกล่าวได้ว่า อาหารสำหรับใช้เลี้ยงไก่ฟ้าควรจะมีระดับโปรตีนดังต่อไปนี้คือ ลูกไก่ฟ้า ระดับโปรตีน 20-24% ไก่ฟ้าช่วงเป็นไก่รุ่น ระดับโปรตีน 15-16% และไก่ฟ้าพ่อ-แม่พันธุ์ ระดับโปรตีน 16-18% การใช้อาหารควรให้ระดับโปรตีนถูกต้องกับความต้องการของไก่ฟ้าในช่วงอายุต่างๆ เพราะหากให้อาหารที่มีระดับโปรตีนสูงเกินไปในไก่รุ่น หรือพ่อแม่พันธุ์จะเป็นการสิ้นเปลืองโดยใช่เหตุ อาหารทีมีโปรตีนสูงจะมีราคาแพงกว่า หรือหากใช้อาหารที่มีระดับโปรตีนต่ำเกินไปกับลูกไก่ฟ้า ไก่ฟ้าอาจมีการผิดปกติในการเจริญเติบโต โตช้าหรือมีอัตราการตายระยะแรกเกิดสูง ซึ่งไม่คุ้มค่าและเสียโอกาสเพราะอย่าลืมว่าไก่ฟ้ามีฤดูการผสมพันธุ์และวางไข่เพียงฤดูเดียวเท่านั้น
|